مقدمه

از اخباری که خارج از برنامه زمانبندی INTEL اتفاق افتاده است عرضه نسل 8 ام پردازنده های CORE I هست که تقریباً 3 ماه زودتر از برنامه‌ریزی اعلامی قبلی اینتل و جهت رقابت به بازار عرضه شده است، گرچه این عرضه که توسط خیلی از نقد و بررسی کننده ها، عرضه اسمی و تبلیغاتی بوده و به چشم بسیاری از افراد، تنها جهت جلوگیری از رشد بیشتر فروش محصولات RYZEN از شرکت AMD و حرس و ولع فریبده آن در خریدار جهت مکث در خرید عرضه شده است.

در این مقاله من به بررسی وضعیت و بازدهی این محصول، گروه خریدارانی که بازار هدف این محصول است، بررسی گروه‌هایی که اپدیت کردن به نسل هشتم اینتل منطقی است و وضعیت عرضه در بازار ایران می پردازم.

Coffee lake: نسل هشتم پردازنده های اینتل

عرضه نسل هشتم پردازنده های INTEL که به علت عرضه محدود آن و مادربرد های ساپورت کننده آن بیشتر به صورت کاغذی و اسمی است تا عملی، اولین نسل قابل رقابت با پردازنده های RYZEN عرضه شده توسط AMD است. در حال حاضر 6 سری از پردازنده های این خانواده معرفی شده است

که شامل 3 مدل K که دارای قابلیت اورکلاک هستند و سه مدل استاندارد که این قابلیت را ندارند.

جدول مشخصات این 6 مدل به شرح زیر است و احتمالاً بسیاری از کاربران مطالب معرفی آن را در سایت‌های دیگر خوانده‌اند و در صفحه اول تنها من به نمونه‌ای از نقد و بررسی ها اشاره می کنم.

و مقالات و نقد و بررسی هایی که سایت‌های مختلف انجام داده‌اند:

https://hothardware.com/reviews/intel-core-i7-8700k-and-core-i5-8400-coffee-lake-processor-review

http://www.trustedreviews.com/reviews/intel-core-i7-8700k

https://www.tweaktown.com/reviews/8363/intel-core-i7-8700k-i5-8400-coffee-lake-cpu-review/index.html

https://arstechnica.com/gadgets/2017/10/intel-coffee-lake-8700k-review/

https://www.techpowerup.com/reviews/Intel/Core_i5_8400/

http://www.eurogamer.net/articles/digitalfoundry-2017-intel-coffee-lake-s-core-i5-8400-i5-8600k-review

https://arstechnica.com/gadgets/2017/10/intel-coffee-lake-8700k-review/

http://www.tomshardware.co.uk/intel-coffee-lake-core-i5-8400-cpu,review-34073.html

نقد و بررسی های فارسی

https://sakhtafzar.com/1396/07/47649/

و نمونه ویدیو ها:

https://www.youtube.com/watch?v=oCSkyNHXIAE

https://www.youtube.com/watch?v=uwUEVEbZxI4

https://www.youtube.com/watch?v=MsnoN5dIPiE

https://www.youtube.com/watch?v=ysAdXfhqGtU

با توجه به این موضوع من سراغ مواردی می روم که احتمالاً برای خریدارانی که در آینده با آن کار خواهند کرد مهم است.

Coffee lake جواب یک رقابت

اولین مورد در رابطه با سری 8 ام پردازنده های INTEL زمان عرضه آن‌ها است. عرضه این پردازنده در زمان حاضر نه برای پیشرفت تکنولوژی و در اختیار دادن قدرت بیشتر در بخش نرم‌افزار بلکه در جواب خطر از دست دادن بازاری هست که شرکت AMD با‌عرضه RYZEN در حال بدست گرفتن است و این کار را با‌عرضه اسمی و محدود نسل جدید در زمانی که کمتر از9 ماه از عرضه نسل قبل نگذشته است این کار را کرده است. این کار البته خیلی‌هارو که سیستم در طی این مدت خریده‌اند عصبانی کرده چون از دید خیلی از کاربران، سری 6 هسته ای را می‌توانست از نسل 5ام پردازنده ها به صورت کم مصرف و یا از 6 و ام عرضه کند درحالی که اینتل تا زمانی که AMD را مقابل خود نمی‌دید تا مدت بسیار زیادی و طی 7 نسل تنها 4 هسته ای عرضه کرده است و عملاً تحرک و امکان اپدیت به سیستم‌های جدید را گرفته بود.

مادربرد هاس ساپورت کننده coffee lake

نسل جدید پردازنده های INTEL با وجود اینکه از لحاظ طراحی و تعداد پین های آن، مشابه نسل قبل آن kaby lake و sky lake است و از لحاظ ظاهری امکان قرار دادن در سوکت LGA1151 مادربرد های نسل قبل وجود دارد ولی به علت تغییر بخشی از پین بندی های رزرو در نسل های قبلی به انتقال دهنده جریان و در کنار آن تصمیمی که اینتل در عدم ارائه EFI جدید برای ساپورت پزدازنده های نسل 8 بر روی سوکت های z170 و z270 کرده است امکان استفاده از نسل جدید پردازنده ها در مادربرد های نسل قدیم موجود نیست.

این موضوع بلعکس هم صادق است و امکان استفاده از پردازنده های نسل 7 و 6 بر روی مادربرد های سری 3xx که در حال حاضر مدل z370 در حال حاضر موجود است را شامل می شود.

متأسفانه به علت نامعلومی INTEL سیستمی جهت جلوگیری از نصب اشتباه این سه سری در مادربرد های سری 1xx ، 2xx و 3xx ابداع نکرده و حتی حفره اطراف پردازنده های این سه نسل یکسان است.

با این حال در صورت نصب اشتباه پردازنده ها در مادربرد های ناسازگار صدمه ای تا الان گزارش نشده و می‌توان امیدوار بود که مشکلات فنی در این رابطه کم باشد و تنها به تعویض قطعات بینجامد.

در حال حاضر در بیشتر مطالب از سوکت موجود در مادربرد های سری 3xx به عنوان LGA 1151v2 نام می‌برند تا تفاوت قائل شوند ولی برای کسانی که چندان آشنایی با بازار سخت‌افزار ندارند و می‌خواهند سیستم تهیه کنند باید حواسشون باشد که اگر کسی خواست مادربرد های نسل قبل از سری 1xx و 2xx را به این عنوان که « این مادربرد ها از سری 6 هسته ای جدید پشتیبانی می کنه و می تونید بعداً پردازنده رو عوض کنید » را به شما بدهد، خرید نکنید چون در حال حاضر هیچ روشی برای ساپورت پردازنده های نسل جدید بر روی مادربرد های نسل قدیم وجود ندارد.

مورد دیگر در رابطه با مادربردهای پشتیبانی کننده نسل 8 ام پردازنده ها، عرضه تنها مدل های high end از سری Z370 هستش که با توجه به قیمتی که دارند، برای مصرف کننده های میان رده و ارزان‌قیمت با مصارف روزانه به هیچ وجه منطقی نخواهد بود و در صورتی که مدل های core i3 یا مدل های بدون K core i5 و core i7 در آن‌ها استفاده شود تنها هدر دادن پول است و با توجه به اینکه عرضه انبوه این مدل در آغاز سال 2018 میلادی ( و برای ایران اواسط زمستان )خواهد بود، احتمال دیدن مادربرد های با قیمت منطقی در مقابل محصولات RYZEN از سمت AMD بعید است.

محدوده فرکانس پایه و توربو در سری جدید coffee lake

با توجه به نقد های مختلف از سری 8 ام INTEL ، مباحث مختلفی در رابطه با این نسل به خصوص سری Core i7 8700K وCore i5 8400 مطرح است.

در رابطه با Core i7 8700k بازدهی و امتیازی که این پردازنده در تست های مختلف بدست آورده است، در تست های multicore بین 30 تا 65 درصد نسبت به نسل قبل متقاوت است در حالی که فقط دو هسته اضافه شده است و هسته ها بهینه سازی نشده‌اند .

در کنار آن، مسأله بازدهی واقعی سری CORE I5 8400 بر روی مادربرد های ارزان‌قیمت تر که قرار است در سال آینده میلادی ( سال 2018 ) عرضه بشود و با توجه به اینکه فرکانس پایه و فرکانس توربو این مدل بسیار با هم فاصله دارد، آغاز شده است.

در این رابطه برای کسانی که اینگلیسی خوبی دارند تماشای این ویدیو را جهت درک بهتر موضوع پیشنهاد می‌کنم. ( در محدوده 17:35 نمونه‌ای از این بحث‌ها موجود است)

https://www.youtube.com/watch?v=O98qP-FsIWo

برای کسانی که خلاصه بحث را می‌خواهند بدانند در سری جدید Coffee lake ، شرکت INTEL تصمیم به تغییر سیاست سطح بندی فرکانس های پردازنده نسبت به بار و تعداد هسته های تحت بار کرده و تنها فرکانس پایه و فرکانس توربو در یک هسته را از این به بعد اعلام می‌کند. در نسل های قبلی جدول مشخصی در رابطه با نوع رفتار CPU موجود است که در حال حاضر نسل 8 coffee lake دیگر شامل این حالت نمی‌شود و لینک این صفحات در زیر آمده است. ( اپدیت: البته در کنار اینکه حالت عادی ما نمی تونیم این صفحات رو ببینیم، intel هم یک قدم فراتر رفته و صفحات اطلاعات رو از بین برد!!! لینک هارو می زارم باشه شاید بعداً برگرده…)

https://www.intel.com/content/www/us/en/support/processors/000005647.html

https://www.intel.com/content/www/us/en/support/processors/000005523.html

https://www.intel.com/content/www/us/en/support/processors/000006652.html

با توجه به این موضوع و رفتار این پردازنده در نقد های مختلف، به احتمال زیاد ما شاهد پردازنده هایی خواهیم بوده که بسته به شانس ممکن است بتواند در حالت‌های تحت بار به فرکانس های بالا برسد و/یا در یک سری های دیگر نرسند. این موضوع با توجه به طراحی این نسل تشدید خواهد شد و به احتمال زیاد به مدل های پایین‌تر هم سرایت خواهد کرد. در این بین مدل های بدون K با توجه به تفاوت فاحش فرکانس پایه و توربو بیشترین توجه را به خود جلب کرده‌اند و این سؤال را ایجاد کرده‌اند که در مادربرد های ارزان‌قیمت، این CPU ها می‌توانند به فرکانس های قابل قبول در تمامی هسته ها برسند یا خیر.

جواب این موضوع طی بررسی های مختلف توسط بسیاری افراد بررسی شده و من در جمع‌بندی آن را اعلام می کنم.

– با وجود اینکه اینتل از اعلام فرکانس بر اساس هسته ها خود داری کرده، هنوز این سیستم وجود دارد و در موارد بسیار محدودی ممکن است با 100MHz خطا در حالت های چند هسته ای، توسط افراد و سایت‌های مختلف منتشر شده است.

و البته خود اینتل در تعریف قابلیت turbo boost در رابطه با این موضوع به طور مختصر اعلام کرده است:

https://www.intel.com/content/www/us/en/architecture-and-technology/turbo-boost/turbo-boost-technology.html

همچنین در رابطه با core i5 8400 هم این موضوع صادق است و در حال حاضر فرکانس توربو این مدل در حالی که 6 هسته برقرار باشد بین 3.7 تا 3.8 می باشد. البته اگر فکر می‌کنید می‌توان از طریق مادربرد به فرکانس 4Ghz برای تمام هسته ها رسید، متأسفانه امکان‌پذیر نیست و اینتل نه تنها در EFI های عرضه شده بر روی مادربرد ها محدودیت روی این مورد گذاشته است، بر روی فرکانس BLCK هم محدودیت گذاشته و در صورت افزایش فرکانس آن به بیش از 102 مگاهرتز، سیستم بوت نمی کند. ( در نسل 4 من core i5 4440 را داشتم هر دو مورد با مادربرد من امکان‌پذیر بود)

https://www.youtube.com/watch?v=qWj0ozJCZuo

– میزان توان مصرفی یا TDP پردازنده های INTEL ظاهراً در حالتی است که نرم‌افزار ها از AVX جهت پردازش استفاده نکنند. توضیح کامل AVX بسیار پیجیده تر از این است که مورد استفاده کاربران عادی باشد و کسانی که علاقه دارند باید مقالات مرتبط با آن را بخوانند.

https://en.wikipedia.org/wiki/Advanced_Vector_Extensions

https://www.anandtech.com/show/11550/the-intel-skylakex-review-core-i9-7900x-i7-7820x-and-i7-7800x-tested/3

در صورت استفاده از AVX پردازنده توان مصرفی و حرارت بیشتری را تولید کرده که خارج از نرخ توان حرارتی یا TDP تولید پردازنده است و در صورتی که کولر پردازنده نتواند آن را دفع، و یا پردازنده توان پردازش آن را در فرکانس بالا kداشته باشد، باعث مشکل و/یا crash شدن پردازش می‌شود ( موردی که در سری X ، اینتل به نقد و بررسی کننده ها توصیه می‌کرد AVX را جهت تست استرس با EFI های اولیه استفاده نکنند.)

به این خاطر، در صورت استفاده نکردن از AVX پردازنده امکان رسیدن به فرکانس های بالا را براحتی دارد ولی در صورت استفاده از AVX میزان فرکانس پردازنده بسته به مدل مورد استفاده متفاوت و پایین‌تر از حالت AVX است.

در پردازنده های رده بالا این افت فرکانس کمتر و در پردازنده های مدل پایین این افت بیشتر است. با توجه به روش ساخت چیپ ها که به طور خلاصه در مقاله اورکلاک رم corsair XMS3 اشاره کردم، جهت بالاتر بردن در‌آمد در مقابل هزینه و کاهش چیپ هایی که نمی‌توانند فرکانس های بالا را ساپورت کنند در مدل های با فرکانس پایین‌تر قرار می‌گیرند تا فروش بروند. برای کاربران خانگی و/یا گیمر ها این مورد حساسیت چندانی را ایجاد نمی‌کند ( به علت عقب تر بودن توسعه نرم‌افزارها و استفاده از AVX ) ولی برای کاربرد های نیمه حرفه‌ای این مورد می‌تواند میزان بازدهی سیستم را متفاوت از آن چیزی که کاربرد با تست های استاندارد نشان می‌دهد بدهد.

در رایطه با مدل های دارای K تمام این مدل ها بدون کولر CPU استوک عرضه می‌شوند و به این خاطر نیازمند کولر های شرکت های ثالث است ولی در رابطه با مدل های بدون K و مخصوصاً سری core i5 8400 به علت طراحی این مدل و میزان TDP این پردازنده که توسط INTEL به مقدار 65 وات اعلام شده است، دارای کولر CPU پیش‌فرض اینتل ( ولی با فن قوی‌تر از مدل های قبلی ) است. در حال حاضر هنوز اطلاعات دقیقی در رابطه با بازدهی کولر استوک در دفع حرارتی وجود ندارد ولی با توجه به توان مصرفی گذارش شده توسط سایت‌های مختلف و گذارش کاربران در reddit ،

https://www.reddit.com/r/intel/comments/74wzby/how_is_the_i58400_stock_cooler/

در حال حاضر احتمال استفاده ازکولر های ارزان قیمت شرکت های ثانویه توسط بعضی از کاربران جهت حفظ دمای پردازنده در حد قابل قبول وجود دارد.

تأثیر رم در بازدهی coffee lake

در رابطه با تأثیر رم در بازدهی coffee lake بجز موارد زیر که در محدوده بازی نشان می دهد:

شروع از محدوده زمانی 13:54

https://www.youtube.com/watch?v=9f5JQrnOwTE

و مورد دیگر در محدوده زمانی 10:57

https://www.youtube.com/watch?v=CZIVaGcax70

در محدوده نرم‌افزار هنوز اطلاعات کافی منتشر نشده است ولی با توجه به اینکه این پردازنده توان گرفتن حجم بیشتری از اطلاعات را دارد و در کنار آن خود اینتل در مادربرد های نسل جدید خود حداکثر فرکانس رسمی مورد پشتیبانی را 2666MHz اعلام کرده است، استفاده از رم های با فرکانس کمتر مخصوصاً در سری های high end به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

با توجه به افزایش قیمت رم ها و بالا بودن احتمالی قیمت عرضه در ایران، در صورتی که بودجه کافی ندارید بهتر است در خرید، از ترکیب پردازنده های مدل های پایین‌تر نسل جدید با رم دارای فرکانس 2400MHz و 2666MHz با تایمنگ ، timing یا زمانبدنی قابل قبول استفاده کنید تا پردازنده های مدل بالاهای این سری با رم های دارای فرکانس پایین ( در محدوده 2133MHz) – مخصوصاً اگر تا به حال سابقه اپدیت های کوتاه مدت را نداشته باشید و یا ریسک اورکلاک کردن سیستم یا رم خود را ندارید.

خنک سازی coffee lake

تمام پردازنده های دارای پسوند K در سری 8، بدون خنک کننده استوک عرضه شده‌اند و با توجه به حرارتی که ایجاد می‌کنند نیازمند کولر مناسب در حالت استاندارد و کولر های قدرمتند برای اورکلاک کردن هستند. مدل های بدون K از لحاظ وضعیت انرژی در وضعیت بهتری قرار دارند ولی با وجود این استفاده از خنک کننده های ثانویه جهت کاهش دمای بالای آن‌ها در طولانی مدت ارزشمند است.

بازدهی و قدرت سری جدید coffee lake

در رابطه با بازدهی این پردازنده ها دو مبحث وجود دارد. بازی و نرم‌افزار ها

در بازی‌ها بسته به سال ساخت بازی‌ها و بهینه سازی هایی که روی engine یا موتور گرافیکی بازی انجام شده است، بازدهی پردازنده های جدید متفاوت خواهد بود.

در صورتی که retro باشید، فرق چندانی این پردازنده ها باسری 7 نخواهند داشت.

در بازی هایی که در چند سال اخیر عرضه شده‌اند بازدهی پردازنده های نسل جدید 1 تا 5 درصد بهبود داشته است که بیشتر بخاطر کش بیشتر و بهینه سازی های دیگر است تا استفاده از توان پردازشی بیشتر ( البته سری core i3 از این قاعده مستثنی است به علت 4 هسته ای شدن )

بازی‌های نسل آینده با توجه به استفاده بیشتر کاربران از 6 و 8 هسته ای های INTEL و AMD ، پشتیبانی بهتری خواهند داشت و در نتیجه بازدهی این پردازنده ها فاصله بیشتری با 4 هسته ای های نسل قبل خواهد داشت. البته بحثی که در این میان وجود دارد رقابت بین INTEL و AMD در این محدوده است و اصلاحات و بازدهی هایی که در سناریو های مختلف خواهیم داشت. بر عکس گذشته که سری FX از AMD چندان حرفی در سطح میانه و گران قیمت نداشت( ولی هنوز با قیمت بالا در ایران عرضه می شود.) سری RYZEN نتایج متفاوتی را بدست آورده است که بسته به بهینه سازی های موتور های بازی و نوع اطلاعاتی که بازی‌ها به پردازنده ها می‌دهند می‌تواند در بعضی سناریو ها AMD و در بعضی سناریو های دیگر INTEL را برنده کند. گرچه در حال حاضر فرکانس کاری پردازنده های INTEL برتری زیادی را جهت پردازش هایی که حتماً باید در یک هسته انجام شود می‌دهد ولی در مواقعی که حداکثر بازدهی یک هسته لازم نباشد، تعداد مسیر های پردازشی یا thread در سری RYZEN میزان FPS پایدار تری را می‌تواند فراهم کند.

در حوضه نرم‌افزارها باید تمام کسانی که می‌خواهند خرید کنند قبل از خرید میزان بازدهی و بودجه در نرم افزارهایی که استفاده می‌کنند را در هر دو محصولات INTEL و AMD بسنجند و بعد خرید نمایند.

نمونه‌ای از این بررسی ها

http://www.tomshardware.com/reviews/intel-coffee-lake-core-i5-8400-cpu,5281-9.html

https://www.anandtech.com/show/11859/the-anandtech-coffee-lake-review-8700k-and-8400-initial-numbers/8

بازار هدف: چه کسانی به سمت محصولات جدید بروند

بازار هدف این محصولات در زمان عرضه چندان منطقی و مناسب همه گروه‌ها نیست. در حال حاضر تنها مادربرد های سری Z از سمت اینتل عرضه شده است که به هیچ وجه مناسب کاربران خانگی که یک بار سیستم می خرند و اورکلاک نمی‌کنند نمی‌خورد و هدر دادن پول است. بهترین زمان خرید این پردازنده ها برای این گروه‌ها زمانی خواهد بود که سری H و B عرضه شود تا با ترکیب مدل های بدون K و مقایسه با محصولات AMD از لحاظ بازدهی خرید کنند.

در حال حاضر هنوز پردازنده های سری 8 در ایران به سختی پیدا می‌شود و دارای قیمت بالایی است که صرفه خرید ندارد. در صورتی که کسی می‌خواهد 6 هسته ای بخرد بهتر است از سری x99 بخرد و یا سری سری های 6 یا 8 هسته ای RYZEN از AMD استفاده کند. در صورتی هم که همچنان خواهان IPC بالا بر روی یک هسته هستند سری 7 بر روی مادربرد های Z170 و Z 270جوابگوی این گروه می باشد.

گروه‌های متوسط و با بودجه محدود به احتمال زیاد سری 8 را با قیمت مناسب تا زمستان نخواهند دید و در آن زمان هم احتمال دیدن سری بهینه شده محصولات RYZEN وجود دارد که باز انتخاب بین آن‌ها را سخت تر می کند.

کسانی که می‌خواهند از نسل های قدیم sandy bridge و قدیمی تر از اینتل و FX و پایین از AMD به نسل جدید بیایند در صورت بودجه مناسب و بررسی بازدهی در مقابل قیمت بین RYZEN و سری 8 باید تصمیم به خرید بگیرند. تمام کسانی کهRYZEN و یا سری های 3 و بالاتر INTEL را دارند و حتی سری های X بر روی مادربرد های X99 بازدهی چندانی برای کوچ بر روی پلتفرم جدید را نخواهند داشت.

در انتها کسانی که علاقه‌مند به اپدیت دوره ای سیستم هاشون با بودجه متوسط هستند، با توجه به عرضه مادربردهای جدید برای ساپورت این پردازنده و احتمال اینکه برای نسل بعد نیاز به مادربرد جدید نباشد ( گرچه هنوز 100 درصد نیست، بر عکس AMD که اعلام کرده تا 4 سال آینده امکان اپدیت با پردازنده های نسل جدید تر فراهم است )می توانند به عنوان یک انتخاب در لیست خود قرار بدهند.